ប្រវត្តិសាស្រ្តនៃសាត្រាស្លឹករឹតខ្មែរមានទំនាក់ទំនងយ៉ាងជិតស្និទ្ធជាមួយនឹងឥទ្ធិពលនៃអរិយធម៌ឥណ្ឌា ជាពិសេសជាមួយនឹងការហូរចូលមកនៃសាសនាហិណ្ឌូ និងព្រះពុទ្ធសាសនានៅក្នុងតំបន់។ ទម្រង់​សៀវភៅ​ដំបូង​បំផុត​ក្នុង​អាណាចក្រ​ខ្មែរ ដែល​ស្រដៀង​នឹង​នៅ​អាស៊ី​ខាង​ត្បូងដែរ គឺ​ជា​បណ្តុំសៀវភៅសរសេរលើស្លឹក​ត្នោត ។ សាត្រាស្លឹករឹតខ្មែរមានតាំងពីចុងសតវត្សន៍ទី១៧ បានបង្ហាញពីភស្តុតាងដែលថា ស្លឹករឹតទាំងនេះ ត្រូវបានប្រើប្រាស់នៅតំបន់អាស៊ីអាគ្នេយ៍យ៉ាងច្រើន។ សាត្រាស្លឹករឹតមាស (Khin Ba) ត្រូវបានរកឃើញ និងរក្សាទុកនៅសារមន្ទីរជាតិ ក្រុងយ៉ាំងហ្គោន ប្រទេសភូមា ដែលឆ្លាក់ជារាងស្លឹកត្នោតដែលមានចុចប្រហោង ដែលបង្ហាញថា សាត្រាស្លឹករឹតបែបនេះ មានវត្តមាននៅក្នុងតំបន់អាស៊ីតាំងពីសតវត្សរ៍ទី៥នៃគ.ស។

បើនិយាយអំពីអ្នកខេត្តបាត់ដំបងឃើញថា មានម្ចាស់ស្នាដៃល្បីៗជច្រើនរូបមានស្រុកកំណើតនៅខេត្តបាត់ដំបង។ បើទោះជាអ្នកមិនបានស្គាល់ខេត្តបាត់ដំបងកី្ត តែតាមរយៈស្នាដៃអក្សរសិល្ប៍ខ្មែរ ក្នុងកម្មវិធីសិក្សា គេច្បាស់ស្គាល់ខេត្តបាត់ដំបងតាមរយៈរឿង «កុលាបប៉ៃលិន» រួមទាំងទិដ្ឋភាពទីរួមខេត្តហាក់បីដូចបានបង្ហាញសម្រស់របស់ខ្លួនតាមរយៈសំណេររបស់អ្នកនិពន្ធខ្មែរដ៏គួរឱ្យគោរព។ តើអ្នកនិពន្ធរឿង កុលាបប៉ៃលិន ជានរណា?

ឈ្មោះ ដាឡៃ ឡាម៉ា មកពីម៉ុងហ្គោលី ហើយមានន័យថា«គ្រូដែលមានប្រាជ្ញាដូចមហាសមុទ្រ»។ នេះជាចំណងជើងដែលប្រើសំដៅដល់ព្រះសង្ឃនៃនិកាយ Gelug នៃព្រះពុទ្ធសាសនាទីបេ ដែលមានចំណេះដឹងជ្រៅជ្រះអំពីព្រះពុទ្ធសាសនា។ សម្តេចសង្ឃ ដាឡៃ ឡាម៉ា អង្គនីមួយៗ កាលនៅមានព្រះជន្មនៅលើផែនដី ត្រូវបានគេចាត់ទុកថា ជាតំណាងព្រះសមណគោត្តម និងការបង្រៀនព្រះធម៌របស់ព្រះពុទ្ធបុរមគ្រូនៃយើង។ សម្តេចសង្ឃ ដាឡៃ ឡាម៉ា ទី១៤ កើតក្នុងគ្រួសារកសិករក្រីក្រនៅភូមិ Taktser ភាគឦសានទីបេ។ កាលនៅអាយុ២ឆ្នាំ កុមារត្រូវបានគេដាក់ឈ្មោះថា Lhamo Dhondup ហើយត្រូវបានទទួលស្គាល់ថា ជាការចាប់បដិសន្ធិឡើងវិញរបស់សម្តេច Dalai Lama ទី 13 – Thubten Gyatso ។

លោកហ្សក គ្រូលីយេ(George Groslier ) ចន្លោះឆ្នាំ1887-1945 ជាប្រវត្តិវិទូ និងជាអ្នកនិពន្ធដ៏លេចធ្លោរដែលជាអ្នកផ្តល់កម្លាំងជំរុញទឹកចិត្តនៅពីក្រោយការរស់ឡើងវិញនៃសិល្បៈ វប្បធម៌ប្រពៃណីខ្មែរ​​​​​​​​​ក្រោមការដឹកនាំរបស់អាណាព្យាបាលបារាំង។ លោកគ្រូលីយេនេះហើយ គឺជាអ្នករចនាអគារសារមន្ទីរជាតិដ៏មានតម្លៃរបស់ខ្មែរមួយនេះ ដែលសព្វថ្ងៃ ត្រូវបានចាត់ទុកជាស្ថាបត្យកម្ម 'បែបខ្មែរ' ព្រោះអគារនេះ​ត្រូវបានចម្លង​ពី​គំរូ​នៃប្រាសាទបុរាណ​របស់​ខ្មែរ ​ ហើយ​ត្រូវ​បានរចនា​ឡើង​វិញ​តាមចក្ខុវិស័យនៃអាណានិគមបារាំង។

 លោក ណូត្រាដាម៉ូស(Nostradamus) ដែលជាហោរាជនជាតិបារាំងធ្លាប់បានទស្សន៍ទាយថា ពិភពលោកនៅឆ្នាំ ២០២៤ នឹងមានរោគរាតត្បាត និងទុរ្ភិក្ស សង្គ្រាមកងទ័ពជើងទឹក សម្តេចប៉ាបថ្មី និងស្តេចថ្មី។ ឈ្មោះពិតប្រាដក គឺ លោក មីសែល ដឺ ណូត្រាដាម៉ូស(Michel de Nostradamus) ត្រូវបានគេស្គាល់ផងដែរថា ណូត្រាដាម៉ូស គឺជាហោរា និងហោរាជនជាតិបារាំងដ៏ល្បីល្បាញម្នាក់ដែលរស់នៅដើមសតវត្សទី១៦។ លោកកើតនៅតំបន់ Saint Rémy de Provence ភាគខាងត្បូងប្រទេសបារាំង នាខែធ្នូឆ្នាំ ១៥០៣ ហើយបានស្លាប់នៅខែកក្កដាឆ្នាំ ១៥៦៦។